Jan Willem van de Groep, programmaregisseur
Energiesprong
Jan Willem van de Groep werkte 14 jaar in de bouw- en corporatiesector. Daar ontwikkelde hij zijn ideeën voor een radicale cultuuromslag: van een ambachtelijk bouwnijverheid naar een volwassen slimme bouwindustrie. De afgelopen jaren deed hij dat vooral als programmaregisseur van Energiesprong, een overheidsprogramma met als doel om woningen en gebouwen snel en met grote stappen energieneutraal te maken. Onder meer in zijn column in Cobouw geeft hij de gevestigde orde er af en toe stevig van langs.
Van de Groep: "Ik denk dat de bouwsector een cruciale rol speelt als het gaat om verduurzaming. Om dat echt goed te doen, moeten ze meer gaan innoveren, nog betere oplossingen bedenken en nog goedkoper produceren. Die ontwikkeling was al onontkoombaar, maar wij hebben de condities gecreëerd waarmee dat proces fors kon worden versneld. Daarvoor moesten we een aantal systeemgrenzen doorbreken. Dat is redelijk gelukt."
““De energielabelsprong uit het Energieakkoord verpest de woningvoorraad””
Volgens Van de Groep ligt de sleutel vooral aan de
aanbodkant: de meeste consumenten zullen niet snel op eigen initiatief kiezen
voor een energieneutrale woning, zeker niet als die te duur is. "Wat volgens
mij eerst komt zijn de spullen. Die moeten aantrekkelijk zijn voor partijen die
het willen kopen. Dus is het belangrijk dat bouwers de slag gemaakt hebben om
betere spullen te maken voor lagere prijzen met gegarandeerde prestaties. Dat
is wat ze nu aan het doen zijn. En nu pas is dat interessant omdat je er een
businesscase op waarde aan kunt knopen. Toen wij begonnen, kostte een passief-huis-renovatie
130.000 euro. We doen nu nul-op-de-meter voor 65.000 euro. Dus is het waardevoller
geworden om te kiezen voor een duurzame oplossing."
Hij is kritisch op het Energieakkoord, dat kiest voor een beperkte
energielabelsprong bij woningen. "Ik vind het zeer problematisch hoe dat wordt
aangepakt. De kleine stappen die daarin gestimuleerd worden. Daar verpest je de
woningvoorraad mee. Je ziet nu al dat woningcorporaties kiezen voor een kleine
stap, en vervolgens gebeurt er de eerste vijfentwintig jaar niets. We hebben
diepe renovatie nodig om onze klimaatdoelen te halen. Er is geen plan voor na
2020, dus dat is een probleem."
"Een ander probleem is dat het ministerie van Financiën een toch wel erg stevig
stempel op het Energieakkoord heeft gedrukt. Iedereen weet dat de Staat de
inkomsten uit energie niet kan missen, daar moeten we dus alternatieven voor
bedenken. Maar in de discussie gaat het daar niet over, het gaat alleen maar
over de vraag of plannen die wel of niet uitvoerbaar zijn, over zonnepanelen en
windmolens en niet over de radicale reductie van de warmtevraag. Dat vind ik
echt een gemiste kans."
Het project Stroomversnelling loopt komend jaar ten einde, maar Van de Groep
blijft zich inzetten voor de transformatie van de bouwsector. "Ik denk dat 60%
van de bouwsector industrieel kan gaan produceren en daarmee significant
duurzamer kan worden qua materiaal- en energieverbruik. Daar ga ik mij komende
tijd vooral mee bezig houden. We moeten combinaties van technologieën maken, de
toeleverende industrie moet veel meer geclusterd nieuwe componenten ontwikkelen
die resulteren in nieuwe vormen van wonen, werken en recreëren. Er liggen
plenty oplossingen op de plank om een aantal majeure maatschappelijke
vraagstukken mee aan te pakken. Alleen moet die bouwsector daar echt op een
andere manier voor georganiseerd worden. Een klant gaat nooit vragen om dingen
die hij niet kent. Die zullen we toch eerst moeten ontwikkelen. Oplossingen en
spullen bedenken waarvan we zeker weten dat de klant daar om gaat vragen."