Zoeken

Economische nationalisme van Trump bij Keystone pijpleiding

Rob de Wijk: ABN AMRO trok zich terug na kritiek Eerlijke Bankwijzer

Vol trots bevestigde president Trump tijdens zijn eerste optreden voor het Amerikaanse congres dat de aanleg van de Keystone en Dakota pijpleidingen doorgaan. Het gaat hier om een megaproject dat de oliezanden in het Canadese Alberta verbindt met plaatsen tot in het zuiden van Amerika. De overwinning die de Sioux-indianen op zijn voorganger Obama boekte waardoor de pijpleidingen van tafel gingen, werd daarmee in een pennenstreek teniet gedaan. Voor Trump doen argumenten over de bezoedeling van voorvaderlijke heilige grond er minder toe dan de tienduizenden banen die hij ermee denkt te scheppen. Ook zijn presidentiele aanwijzing dat die pijpleidingen van Amerikaans staal vervaardigd moeten worden, wordt door hem als iets moois voor de gewone man gezien.
Zijn besluiten passen goed in de nieuwe politiek van economisch nationalisme; een politiek die al eerder had geleid tot het beëindigen van het vrijhandelsblok met Aziatische staten, het Trans Pacific Partnership, en harde aanvallen op de Europe Unie die van Trump zo snel mogelijk mag verdwijnen.
““Het is interessant te zien hoe de pijpleidingendiscussie inmiddels een Nederlands tintje heeft gekregen””

Ook met milieuactivisten die voortdurend tegen het project protesteren en procederen heeft Trump weinig op. Hij wil Amerika uit het klimaatverdrag van Parijs terugtrekken en vindt dat door mensen veroorzaakte klimaatverandering flauwekul is.
Het is interessant te zien hoe de pijpleidingendiscussie inmiddels een Nederlands tintje heeft gekregen. Het opnieuw opgestarte project wordt privaat gefinancierd. De kosten worden verdeeld tussen de Canadese energiemoloch TransCanada en een aantal kleinere transporteurs. De Nederlandse banken ABN AMRO en ING zouden meefinancieren, dan wel leningen verstrekken, maar worden nu door de De Eerlijke Bankwijzer volgens eigen zeggen met steun van de Sioux aan de schandpaal genageld. De bankwijzer is overigens een onderdeel van De Eerlijke Geldwijzer; een initiatief van organisaties als Oxfam Novib, Amnesty International, Milieudefensie, FNV, Dierenbescherming en Pax. Die kunnen dus een serieuze vuist maken. En dat deden ze.
ING zou 120 miljoen dollar in de pijpleiding zelf hebben geïnvesteerd en 248 miljoen dollar aan financiering hebben verstrekt. ABN AMRO financierde een van de uitvoerende bedrijven met 48 miljoen dollar. Beide banken gaven aan zich zorgen over de situatie te maken en zegden toe daaruit consequenties te trekken. ABN Amro heeft zich inmiddels geheel teruggetrokken.
Hiermee wordt maar eens aangegeven welke macht maatschappelijke organisaties en actiegroepen kunnen hebben.
Ook ik vind de beelden niet prettig van indianen die vechten voor hun heilige grond en tradities. Laat die mensen, denk ik dan. Tegelijkertijd realiseer is mij dat veel vragen onbeantwoord blijven. Opmerkelijk is dat ik slechts een summiere onderbouwing op de site van eerlijkegeldwijzer.nl lees. Het zou gaan om het schenden van de rechten van de indianen, risico’s voor het drinkwater en grootschalig geweld tegen protesten. Maar waarom wordt die pijpleiding niet verlegd? Hoe groot is de schade werkelijk? Wat is de economische noodzaak van die nieuwe pijpleiding? En wat is het belang van die pijpleidingen gezien de duurzaamheidsdiscussie die in een hogere versnelling raakt? Zonder antwoord op deze vragen kan niemand beoordelen of de actie van De Eerlijke Bankwijzer, hoe sympathiek die ook lijkt, terecht is.

Rob de Wijk is directeur van het The Hague Centre for Strategic Studies (HCSS) en professor Internationale Betrekkingen aan de Universiteit Leiden. In zijn column gaat hij in op de energievoorziening in het licht van de internationale verhoudingen.

Rob de Wijk

Rob de Wijk is directeur van het The Hague Centre for Strategic Studies (HCSS) en professor Internationale Betrekkingen aan de Universiteit Leiden. In zijn column gaat hij in op de energievoorziening in het licht van de internationale verhoudingen.