Hans van Cleef, ABN AMRO, over energieprijzen onder de
nieuwe president
Meer olieproductie VS, hoe erg is dat?
De olieproductie in de VS is met bijna 8,7 miljoen vaten olie per dag nog steeds ruim drie miljoen vaten hoger dan begin 2011, ondanks de recente daling als gevolg van de lage olieprijs. De opkomst, en vooral acceleratie, van de schalieolie-industrie heeft ertoe geleid dat de Amerikaanse olie-importen ook tijdens het presidentschap van Obama aanzienlijk zijn afgenomen. Dit is het gevolg van beleid dat onder Bush jr. al is ingezet. De door Trump voorgestelde deregulering en lagere belastingen zouden een extra stimulans moeten geven aan de traditionele Amerikaanse energiesector. Dit zou vooral ten gunste moeten komen van de kolenindustrie en de (schalie-)olie- en -gasindustrie. Meer aanbod van kolen in de VS kan de lokale prijs drukken, en kolen op die manier mogelijk meer concurrerend maken met (schalie-)gas. Als er daardoor minder kolen richting Europa komen, zou dat de prijzen kunnen opdrijven van de Europese - en dus ook Nederlandse - kolen, en daarmee indirect de gas- en elektriciteitsprijzen. Het effect zou bij gas wel minder groot kunnen zijn als de VS actiever LNG zou gaan exporteren richting Europa.
““De kapitaalintensieve olie-industrie kan hoge rentes niet gebruiken””
Olie is een ander
verhaal. In eerste instantie zou je verwachten dat de olieprijs verder en
langer onder druk komt door meer productie in de VS. Maar door extra
economische groei zal de binnenlandse Amerikaanse vraag ook toenemen waardoor
het prijseffect wordt getemperd. Verder is het niet duidelijk of de productie
überhaupt wel in hetzelfde rappe tempo zal toenemen als in de periode
2011-2014. Economische groei zal namelijk ook leiden tot hogere rentes. En dat
is precies wat de kapitaalintensieve sector niet kan gebruiken. De financiële
buffers zijn namelijk laag en investeerders zijn na de sterke prijsdaling van
de laatste twee jaar voorzichtiger. Het buitenlandbeleid van Trump is een
andere factor die de olieprijs sterk kan beïnvloeden, maar het is nog veel te
vroeg om de gevolgen ervan goed in te schatten. Een verbeterde relatie met
Rusland zou kunnen leiden tot minder spanningen en dus een lagere olieprijs.
Toegenomen geopolitieke spanningen in het voor olie zo belangrijke
Midden-Oosten zouden juist hogere prijzen kunnen bewerkstelligen.
Hernieuwbare energie moet zichzelf nog
meer bewijzen
Trump geeft aan onder de gemaakte klimaatafspraken uit te willen komen. Dit
kan een verdere versnelling van de verduurzaming van de mondiale energiemix in
gevaar brengen. Maar als de VS al afhaakt bij de uitvoering van de plannen,
blijven er nog 194 landen over die de afspraken wel na kunnen, of eigenlijk
moeten leven. En hoewel de VS zo'n 13% van de mondiale CO2-uitstoot
voor haar rekening neemt (uitgaande van geen verdere stijging), zou dat de
inzet van andere landen niet mogen remmen. Sterker, het zou zelfs als een
stimulans gezien kunnen worden. Immers, de producenten van hernieuwbare energie
zullen de huidige trend van toch al stijgende productierendementen en rap
dalende kosten verder moeten versnellen om concurrerend te worden/blijven ten
opzichte van traditionele energiebronnen. In plaats van tot vertraging, zou
meer marktwerking zo uiteindelijk juist kunnen leiden tot versnelling van de
onder Obama reeds ingezette verduurzaming. Maar dan wel met name buiten de VS
natuurlijk.
Hans van Cleef is senior sectoreconoom
energie bij ABN AMRO Bank. Op Twitter is hij actief onder @hansvancleef. Hij
schrijft zijn columns op persoonlijke titel.