Zoeken

Energie is meer sociologie dan technologie

"Zowel decentraal als grote olie- en energiebedrijven nodig"

De overwinning van Donald Trump bij de Amerikaanse presidentsverkiezingen kan grote gevolgen krijgen voor het (inter)nationale energie- en klimaatbeleid. Energiepodium vroeg een aantal columnisten om een korte reactie.

Frank van den Heuvel, TNO:
Het verzet in Barendracht, Loppersum, Urk en Noordwijk zet zich door tot in de Verenigde Staten. Mensen staan op tegen van bovenaf opgelegde plannen, of het nu om CO2, aardgas of windmolens gaat, keren zich tegen het establishment en willen gehoord en betrokken worden.
De onrust die speelt in veel energiedossiers in Nederland, is veel breder. Die gaat van onzekerheid ten opzichte van robots die banen inpikken tot big data-bedrijven die jouw gegevens afpakken, misbruiken en er aan verdienen. Mensen zijn onzeker over nieuwe technologieën en de grote, machtige instituten, ondernemingen en hoofdsteden. Mensen zoeken en hunkeren naar houvast en overzicht. In de VS was Trump hun spreekbuis en anker.

““Heropening van de mijnen is geen oplossing.””

Zorgen om klimaatverandering was niet het eerste thema dat Trump voorlegde aan zijn achterban. En dat is ook logisch. Want voordat je een rationeel energieverhaal geaccepteerd krijgt, moet je eerst het emotionele overwinnen, de mensen meekrijgen en laten merken dat ze gehoord worden. Directeuren, presidenten en andere officials wilden jarenlang de noden van veel mensen, die minder snel meekunnen in kosmopolitisme, niet horen. Nu moet er eerst gerepareerd worden; ook ten faveure van de energietransitie.
En nu de oplossingsrichting. Decentrale initiatieven zijn nodig, maar eveneens de grote olie- en energiebedrijven. Wel moeten deze grote spelers, regio's, dorpen en mensen betrekken bij hun plannen. Mensen en bedrijven willen aandacht en regelgeving die niet van te voren is dichtgetimmerd en niet werkbaar is voor nieuwe technologie en andere samenwerkingsvormen. En Trump in het Witte Huis? Ook hij is vanaf vandaag establishment en zal minder de megafoon en meer zijn oren moeten gebruiken. En daarnaast heeft hij, wil hij Amerika great again maken, solide duurzame energiebedrijven nodig. Maar eveneens zijn onrustige achterban in Appalachia, waar de kolenmijnen dicht moesten, omdat de tijden veranderd zijn. Heropening van de mijnen is geen oplossing. Niet in Charleroi, niet in Wales en niet in de Oostelijke Mijnstreek in Limburg. En overal zullen Trumps hun achterban verleiden op de oude energievelden, maar eenmaal aan het stuur zullen ze ook vooruit moeten kijken. There is no free lunch, windmill or coal mine.

Frank van den Heuvel is Directeur Public Affairs bij TNO


Frank van den Heuvel

Frank van den Heuvel is maatschappelijk ondernemer en toezichthouder