"Met taboe op km-heffing en verplichte isolatie woningen halen we doelstelling nooit"
Ik bivakkeer nog al eens op de publieke tribune van
de Tweede Kamer bij debatten over energie. En die gaan nogal eens over het
Energieakkoord. Debatten die je qua verloop op voorhand kunt uittekenen. Op
rechts zegt de PVV dat al dat gekaapte geld van burgers voor schone energie
regelrechte diefstal is. De VVD zegt, licht tandenknarsend, dat ze ook niet zo
dol zijn op windmolens maar dat zij zich aan het Energieakkoord gebonden weten.
Op links strijden D66, Christen Unie en GroenLinks om de prijs voor de grootste
criticaster van dit akkoord, behoudens het afschaffen van de kolentax zonder
aan te geven welk punt er dan niet uitgevoerd zou moeten worden. Als de
minister dan eenmaal aan het woord is, wijst hij er steevast fijntjes op dat wel
veertig partijen, van Greenpeace tot Shell, het Energieakkoord steunen en hoe
uniek dat niet is. En dan gaat men over tot de orde van de dag. Omdat de PvdA
geen moties tot versnelde uitvoering mag steunen zonder ruzie met de
coalitiepartner, is elke bijstelling van het beleid bij voorbaat kansloos.
Sleetse trekjes
Vandaag, donderdag 8 oktober, kwamen via de NOS de belangrijkste cijfers van de
jaarlijkse tussenevaluatie van het Energieakkoord naar buiten. Waar de
rekenmeesters vorig jaar nog dachten dat 12,4% schone energie in 2020 een
haalbare kaart zou zijn, denken ze nu dat hooguit 11,9% binnen handbereik is.
Met name bij wind op land en duurzame warmte gaat het niet hard genoeg. Van het
beeld rond energiebesparing word je evenmin vrolijk. De afgesproken
doelstelling van 100 petajoule extra besparing wordt naar verwachting voor net
iets meer dan de helft gehaald. Over het spijkerhard vastgelegde tussendoel van
35 PJ besparing in 2016 hoor je überhaupt niemand meer. Nu ja, mij nu dan. De
vraag is dus wel relevant hoelang minister Kamp met een stalen gezicht kan
blijven beweren dat hij door roeien en ruiten gaat om de doelen van het
Energieakkoord te halen. Want die houding begint stilaan wat sleetse trekjes te
vertonen. En wanneer worden zijn VVD-collega's Blok en Schultz eigenlijk eens
aangesproken op hun gebrek aan commitment aan dit akkoord?
Pittig
Laten we wel wezen. Het is en blijft mooi dat veertig uiteenlopende partijen op
basis van de gezamenlijke analyse - het zwalkende energiebeleid van de
afgelopen decennia bracht ons veel te weinig schone energie - een akkoord
sloten om een inhaalslag te maken. Maar dat gegeven op zich is niet voldoende
om je tot in lengte van dagen achter te verschuilen. Dan wordt het gejubel over
‘van Greenpeace tot Shell' een stoplap. De komende zes weken sluiten de partners
van het Energieakkoord (inclusief de ambtenaren van genoemde ministeries) zichzelf
op om de geconstateerde gaten tussen papieren ambities en werkelijkheid op te
vullen. PBL en ECN lieten in een quickscan al zien hoe pittig de maatregelen
zijn die je nodig hebt om het Energieakkoord daadwerkelijk te verwezenlijken.
Lippendienst
Interessant hierbij is de rol van de VVD. Met drie vakministers én de premier
zitten zij aan de knoppen. En juist de VVD kwam telkens met het Energieakkoord
op de proppen als antwoord op het vonnis van de rechter in de klimaatzaak die
Urgenda aanspande. Juist zij zeiden: "We zijn al zo hard bezig met het Energieakkoord,
laten we dat eerst eens uitvoeren". In de wetenschap dat integrale uitvoering
van het hele Energieakkoord ons slechts halverwege de CO2-reductieopgave
van 25% brengt, zeg ik dan tegen al die VVD-bewindslieden: Laten we het daar
eerst eens over hebben, ja. Maar mag dan om te beginnen het volgende rijtje
taboes van tafel: de kilometerheffing, fiscale vergroening, verplichte isolatie
van woningen en invoering van financiële prikkels voor besparing in de
industrie. Want één ding is vrij zeker, zonder zulke maatregelen halen we de
doelen van het Energieakkoord niet, alle lippendiensten daaraan ten spijt.
Joris Wijnhoven is Campagneleider Klimaat en Energie bij Greenpeace Nederland