Jos Cozijnsen: "Als je per vierkante meter hoog scoort met hernieuwbare energie, is dat goed"
"Nederland is het vuilste jongetje van de klas". "We missen kansen op verduurzaming". "Kikkerlandje raakt achter op gebied van duurzame ontwikkeling". De kranten stonden de afgelopen weken weer bol van dit soort uitspraken. Twee berichten waren de aanleiding: de eerste dat de Nederlandse economie krimpt, maar de kolenemissies toenemen; de tweede dat biomassa tot meer CO2-emissie leidt.
Ik stoor me mateloos aan dit soort uitspraken en was dan ook blij met de stelling van energieprofessor Wim Turkenburg in de NRC (hier het bericht, alleen toegankelijk voor abonnees): "Nederland is echt geen sukkeltje in schone energie." In mijn ogen is het glas driekwart vol. Als je jezelf een sukkeltje noemt, dan word je het ook. Het is een self-fulfilling prophecy. Turkenburg voegt daaraan toe dat we als Nederland bijna de meeste opgewekte duurzame energie per vierkante meter hebben.
“"Jezelf een sukkeltje noemen is een self-fulfilling prophecy"”
De berekening per vierkante meter van Turkenburg werd door hoogleraar Transitiekunde Jan Rotmans weggehoond. Ten onrechte, want ruimtegebrek maakt bijvoorbeeld planning van windenergie lastiger voor Nederland. Als je dan per vierkante meter hoog scoort, is dat goed. Waar wordt gezegd dat Nederland de meeste varkens en koeien en landbouwemissies per vierkante meter heeft, is dat immers ook een bewijs van efficiency, zeker als we binnen totale CO2-plafonds blijven.
De kleine afstanden in Nederland zijn trouwens ook een voordeel. Juist daardoor kunnen we efficiënter gebruikmaken van de fossiele economie. Technieken als afvalrecycling, mestvergisting, CO2-afvang en hergebruik worden allemaal beter uitvoerbaar door de hoge dichtheid van ons land.
“"De kleine afstanden in Nederland zijn een voordeel"”
De Nederlandse voortgang in de energietransitie is een totaalplaatje, alleen een sukkel ziet dat niet. Omdat de economie en productie door de crisis krompen, was er meer ruimte voor CO2-emissies onder het afgesproken plafond (6 procent in 2012 en 20 procent in 2020 onder het niveau van 1990). Daardoor was het mogelijk meer en goedkoper kolen te stoken, waardoor de economie iets meer ruimte had en minder kromp.
Is het dus erg dat de CO2-uitstoot vorig jaar toenam? Nee. Het gaat er namelijk om dat we CO2-doelen halen, of dat nu met of zonder kolen is. Wel is in de EU een aanscherping van de CO2-doelen nodig voor een sterker langetermijnperspectief.