Rem Korteweg: "In 2035 zal LNG een derde van de
Europese gasimport voorzien"
Shell wordt door de overname de grootste producent van vloeibaar aardgas, ofwel LNG. In 2018 zal de LNG-productie ongeveer 45 miljoen ton zijn (op dit moment is dat 26 miljoen ton). Daarmee heeft Shell 18 procent van de wereldproductie in handen, en twee keer meer dan grote concurrent ExxonMobil.
Volgens de recent gepubliceerde ‘BP Energy Outlook 2035' zal de handel in LNG met 4.3 procent per jaar groeien. De studie verwacht dat LNG in 2035 de belangrijkste vorm wordt van handel in aardgas, belangrijker dan via pijpleidingen. BG heeft grote LNG-projecten in onder andere Australië, offshore Tanzania en in Egypte. Naast Shell's eigen activiteiten in het Midden-Oosten en Azië is het nieuwe bedrijf daardoor goed gepositioneerd om zowel de Europese als Aziatische LNG-markt te bedienen. De vraag naar LNG zal op beide continenten toenemen, maar om verschillende redenen.
“"Het conflict in Oekraïne en de spanningen met Rusland dwingen de Europese Unie om de afhankelijkheid van de Russische gasimport te verminderen. LNG biedt een alternatief””
Shell wordt hofleverancier
van LNG aan China. Daar zal de vraag naar LNG blijven stijgen door de gestaag
groeiende economie, maar ook vanwege zorgen om de luchtkwaliteit. Met de overstap van kolen naar gas hoopt
Beijing de luchtverontreiniging aan te pakken. Door de giftige smog is de gemiddelde
levensverwachting van mensen in noordoost-China vijf jaar korter dan in de rest
van het land. Los van de gezondheidsklachten drukt dit de economische groei en
leidt het tot sociale onrust. Deze ontwikkelingen worden serieus genomen, want
ze kunnen de legitimiteit van de Chinese communistische partij aantasten. Ook
is LNG beter voor het milieu. Hoewel het een hogere CO2-uitstoot
heeft dan aardgas vervoerd via pijpleidingen - met het transport en vloeibaar
maken van LNG gaat veel energie verloren - is het schoner dan kolen en olie.
In Europa zal het gebruik van LNG om andere redenen stijgen. De gasvelden in de
Noordzee raken langzaam uitgeput en om zijn klimaatdoelstellingen te halen zal
Europa kolen moeten vervangen door schonere energiebronnen. De Europese
gasimport zal hierdoor toenemen. Maar het conflict in Oekraïne en de spanningen
met Rusland dwingen de Europese Unie om de afhankelijkheid van de Russische
gasimport te verminderen. LNG biedt een alternatief. Volgens de ‘BP Energy
Outlook' komt in 2015 ongeveer 80 procent van de Europese gasimport via
pijpleidingen. In 2035 zal LNG een derde van de Europese gasimport voorzien.
Op 25 februari heeft de Europese Commissie een strategie voor energieveiligheid
gepresenteerd. Als onderdeel daarvan zal de EU een LNG-strategie ontwikkelen. Dit
moet leiden tot betere coördinatie (en mogelijke medefinanciering) van de bouw
van nieuwe LNG-terminals, en tot een verdieping van de diplomatieke relatie met
LNG-exporterende landen, zoals Qatar, Australië en de VS. De EU wil daarmee de toegang tot LNG garanderen in het geval de
gastoevoer via pijpleidingen wordt onderbroken. Ook wil de EU de samenwerking
versterken tussen de zuidelijke Europese lidstaten en gas-exporterende landen aan
de Middellandse Zee. Steeds meer zullen Europese en nationale beleidsmakers de
relatie met grote LNG-exporterende landen vanuit veiligheidsperspectief gaan
zien.
LNG lijkt op olie. Het kan mondiaal worden verhandeld, wordt verscheept in
grote tankers, en doordat LNG-exporteurs flexibel in kunnen spelen op
prijsverschillen in verschillende markten, kan het snel vraag en aanbod op
elkaar laten aansluiten. Nu zijn er nog prijsverschillen tussen LNG in Europa
en Azië. Shell profiteert hiervan (en
mededingingsautoriteiten zullen daar kritisch naar kijken). Maar naarmate er
wereldwijd meer LNG verhandeld wordt, zullen prijzen gaan convergeren en wordt
de spotmarkt belangrijker. Hierdoor zullen meerjarige, aan de olieprijs
geïndexeerde gascontracten minder vaak voorkomen. Ook kunnen bestaande
contracten onder gunstiger voorwaarden heronderhandeld kunnen worden. Dat helpt
Europa: vooral Rusland maakt gebruik van dergelijke contracten.
Door Shell's megadeal kan de ontwikkeling van een wereldmarkt voor LNG in een
stroomversnelling komen. Hoe transparanter en mondialer de LNG-markt, des te
meer het bijdraagt aan Europese energiezekerheid. Dan is het mooi om te
bedenken dat Shell nog steeds een beetje Nederlands is. Toch?
Rem Korteweg is senior research fellow bij het Centre for European Reform in Londen. Op Twitter is hij te volgen via @CER_Korteweg