Het Energieakkoord nu naar Europa

Dick Benschop: "De Nederlandse energiewereld heeft lang geleden onder een stammenstrijd"

In september is het dan toch gelukt: meer dan veertig organisaties verbonden zich aan het SER Energieakkoord. Nederland lijkt wellicht wat akkoordenmoe te worden, maar dit is toch een speciale prestatie vanwege:

• Het brede spectrum aan partijen, van Greenpeace tot VNO-NCW, die hebben meegedaan - van begin tot aan het einde!
• Het verschil in invalshoeken en belangen dat moest worden overbrugd. De Nederlandse energiewereld heeft lang geleden onder een stammenstrijd die niet zeer productief was.
• De hoeveelheid concrete afspraken die er is gemaakt.

““De meest onbegrijpelijke kritiek is dat het Energieakkoord te weinig ambitieus zou zijn””

Voor mij was de vraag of er iets beters op tafel kon komen dan het regeerakkoord dat afstuurde op grootschalige gesubsidieerde bijstook van biomassa in (oude) kolencentrales. Het akkoord moest mijns inziens een antwoord worden op de Europese energieparadox waarbij een "kolen+hernieuwbaar"-pad wordt gevolgd. Hier heeft het akkoord ingegrepen en er wordt nu terecht ingezet op de combinatie van meer efficiency, meer hernieuwbare energie in de vorm van zon en wind, en een verschuiving terug van kolen naar gas. Dat levert ons een beter en robuuster klimaatbeleid op, met naar verwachting een betere economische opbrengst voor Nederland.

De aandacht verschuift nu naar de uitvoering van het akkoord. Ed Nijpels gaat dit trekken. Voor mij de meest onbegrijpelijke en onterechte kritiek op het akkoord was dat het te weinig ambitieus zou zijn. Dit is absoluut niet het geval. De hoeveelheid offshore wind die Nederland heeft afgesproken te gaan bouwen in de komende jaren, staat bijna gelijk aan de hoeveelheid offshore wind die in heel Europa tot nu toe is gebouwd - en dat is 90 procent van de offshore wind in de wereld! Een enorme opgave.

““Nederland kan met meer zelfvertrouwen de dialoog met Duitsland over het emissiehandelssysteem aangaan””

Ik denk dat het akkoord ook belangrijk is voor het Europese energie- en klimaatbeleid. Nu duidelijk is dat de CO₂-uitstoot in Duitsland in 2012 steeg met 2 procent vergeleken met 2011, beginnen zowel Duitsland als Brussel zich bewust te worden dat er iets fout aan het gaan is.

Nederland zou twee dingen moeten doen. Het eerste is om met meer zelfvertrouwen de dialoog met Duitsland aan te gaan en Duitsland te vragen om eindelijk de hervorming van het Europese CO₂ handelssysteem (ETS) te gaan steunen. Vervolgens moet Nederland de Europese Commissie aansporen om in januari daadwerkelijk met voorstellen te komen die het pad naar 2030 wijzen: een centrale CO₂-doelstelling ("single target") en een hervorming van het ETS. Een robuuste CO₂-prijs kan Europa op het pad zetten van een kosteneffectief klimaatbeleid waarbij geld vrijgemaakt wordt voor innovatie. Daarmee zou Europa weer een voorbeeld voor de wereld kunnen worden. Het alternatief is een versnipperd beleid in Europa met hoge kosten, te weinig CO₂-besparing en mogelijk zelfs een haperende energievoorziening.

Dick Benschop is President-Directeur van Shell Nederland