Zeven miljoen Britten leven in brandstofarmoede, in andere landen nauwelijks aandacht voor probleem
Brandstofarmoede wordt niet in alle EU-lidstaten in gelijke mate als probleem onderkend. In sommige landen is het moeilijk aan harde cijfers te komen. Een land waar men zich wel bewust is van het probleem, en waar het ook wijdverbreid is, is het Verenigd Koninkrijk.
Zeven miljoen Britten
Volgens de hulpinstelling National Energy Action (NEA) verkeren momenteel ongeveer zeven miljoen Britse huishoudens in brandstofarmoede, een aantal dat de afgelopen jaren sterk is gestegen. Van brandstofarmoede is sprake wanneer een huishouden meer dan tien procent van zijn inkomen uitgeeft om de woning redelijk te verwarmen. Steeds meer mensen verkeren in brandstofarmoede doordat de energieprijzen veel sneller zijn gestegen dan de inkomens. Bovendien is een groot deel van de Britse woningvoorraad slecht geïsoleerd.
Voor een groot deel van deze ‘brandstofarme' huishoudens zijn al jaren allerlei regelingen van kracht om te helpen met de energierekening. Er zijn subsidies om isolatie aan te brengen en voor efficiëntere verwarming, korting op de energierekening en voor de armste en meest kwetsbare huishoudens, speciale wintertoeslagen voor gepensioneerden en extra betalingen tijdens perioden van strenge vorst. Dat is zo op het oog een breed pakket maatregelen, maar toch schiet het als geheel tekort, vindt Ron Campbell, hoofd beleidsanalist van NEA: "Het is niet zo dat deze regelingen ieder voor zich niet goed zijn. Het is meer zo dat het beleid als totaal coördinatie mist, niet strategisch is en niet voldoende is gefinancierd."
Isolatie en betere verwarming
De meest effectieve manier om brandstofarmoede aan te pakken is verbetering van verwarming en isolatie om zo de energierekening te drukken. Dat is precies wat de overheid van plan is met zijn nieuwe beleidsinstrument, de Green Deal, die eind dit jaar moet ingaan. De Green Deal is bedoeld om de energiezuinigheid van de woningvoorraad op een hoger plan te brengen. Door de maatregel zullen miljoenen huishoudens toegang krijgen tot financiering voor verbetering van isolatie. De kosten zullen worden afbetaald via de energierekening waarbij een ‘gouden regel' geldt: dat de geldwaarde van de energiebesparing altijd meer is dan de afbetaling. Maar, zegt Ron Campbell, daar schieten de huishoudens die in brandstofarmoede verkeren weinig mee op: "Voor huishoudens met een laag inkomen is het een ongeschikt mechanisme. Die zullen het als een lening zien en zij zijn weinig geneigd nog meer financiële lasten op zich te nemen."
De overheid beseft dat ook wel en introduceert daarom naast de Green Deal de zogeheten Energy Company Obligation (ECO) met daarin opgenomen een ‘Betaalbare Warmte' component. Energieleveranciers worden daarmee verplicht huishoudens met brandstofarmoede te helpen energiebesparing te realiseren.
Wijk voor wijk
Het is nog niet precies duidelijk hoe die regelingen precies in elkaar steken, maar er is enige zorg over de voorgestelde budgetten, zegt Campbell: "ECO zal worden betaald uit een heffing op de energierekening. Op dit moment wordt gedacht 75 procent van dat bedrag te besteden aan maatregelen om CO2-uitstoot te verminderen en 25 procent aan programma's om brandstofarmoede aan te pakken. Dat komt neer op ongeveer 420 miljoen euro per jaar, veel minder dan er voorheen werd uitgegeven." Voor een echt effectief beleid, zegt hij, is een strategischer aanpak nodig: "Daar stellen we ons een meer gemeenschapsgerichte benadering bij voor, wijk voor wijk, straat voor straat. Ieder huishouden moet worden benaderd en krijgt een keuze aangeboden uit een heel scala van energiebesparende maatregelen, gratis of met korting, al naar gelang de financiële draagkracht van dat huishouden."
Volg ons op Twitter: @energiepodium