Stroom en biogas uit afvalwater
In 2008 ontstond bij de waterschappen het idee voor een Energiefabriek, een samenwerkingsverband om energie uit afvalwater niet verloren te laten gaan, maar op een duurzame manier aan te wenden. Vorig jaar zijn de eerste Energiefabrieken in Nijmegen en Apeldoorn van start gegaan. Er zullen nog vele volgen, zegt Ferdinand Kiestra van het Waterschap Aa en Maas.
De Energiefabriek heeft als doel om energieneutraal afvalwater te zuiveren en groene energie aan de omgeving te leveren. Daardoor kunnen waterschappen een nieuwe rol gaan spelen op energiegebied en op termijn zelfs uitgroeien tot de grootste groene energieproducent van Nederland, zegt Kiestra. "Als je kijkt naar alle 350 rioolwaterzuiveringen (RWZI's, red.), dan ligt er een enorme potentie aan nieuwe groene energiebronnen in Nederland."
Naast Nijmegen, waar stroom aan het elektriciteitsnet wordt geleverd, zijn er nu pilots in Den Bosch (groen gas voor de Afvalstoffendienst), Tilburg (warmtenet met gemeente) en Nieuwegein, waar elektriciteit aan 160 huishoudens wordt geleverd.
Energieneutraal
Ook nu al gaan waterschappen op een verantwoorde manier met energie om. Veel RWZI's beschikken over biovergistingstanks, die biogas produceren. Maar het concept van de Energiefabriek gaat nog een aantal stappen verder, aldus Kiestra. "Die richt zich op een energieneutraal scenario, waarin zelfs energie wordt overgehouden. De investeringen die dit vraagt zijn te verwaarlozen als je ziet wat zo'n duurzaamheidsslag uiteindelijk oplevert."
Lees hier hoe afvalbedrijf Van Gansewinkel denkt over energie uit afval
Groeiperspectieven
Kiestra ziet flinke groeiperspectieven voor de Energiefabriek. Zo'n 175 rioolwaterzuiveringen (RWZI's) zijn er bij aangesloten, verdeeld over veertien deelnemende waterschappen. De twaalf overige waterschappen in ons land, goed voor nog eens 175 RWZI's, die (nog) niet bij de Energiefabriek zijn aangesloten, zijn elk voor zich bezig om groene energie, stroom en biogas, uit afvalwater te halen.
Kiestra: "De waterschappen in ons land hebben zich scherpe duurzaamheidsdoelen gesteld. Dat betekent dat energie een heel belangrijk aandachtspunt is geworden. Verantwoord met energie omgaan en op een duurzame manier gebruikmaken van de energie die vrijkomt bij afvalwaterzuiveringen maakt daar deel vanuit."
Prijsvraag
Het idee voor de Energiefabriek ontstond begin 2008 toen er een prijsvraag werd uitgeschreven door de Unie van Waterschappen over het waterschap van de toekomst. Kiestra: "Energie was een van de thema's. Wij zijn toen bij het Waterschap Aa en Maas daarover gaan brainstormen, met als gevolg dat we met de Energiefabriek winnaar werden van de prijsvraag."
Het initiatief sloeg aan bij waterschappen en uiteindelijk hebben zich nu dus veertien waterschappen bij de Energiefabriek aangesloten. Zij maakten vervolgens business cases van afvalwaterzuiveringen en zijn gaan kijken wat er op energiegebied allemaal mogelijk is. Kiestra: "Inmiddels zijn die business cases omgeslagen naar concrete investeringen en dat heeft erin geresulteerd dat in 2011 de eerste Energiefabriek is gaan draaien."
Pilot in Den Bosch: Groen gas voor wagenpark
De Gemeente Den Bosch realiseerde vorig jaar een nieuwe Afvalstoffendienst naast de bestaande rioolwaterzuivering. Deze werkt sinds vorig jaar samen met de RWZI op het gebied van groene energieuitwisseling. Zowel de RWZI als de Afvalstoffendienst heeft soortgelijke duurzaamheidsambities en dus lag samenwerking voor de hand, aldus Kiestra.
Kiestra: "De RWZI gaat groen gas leveren voor circa zeventig vrachtwagens uit het wagenpark van de Afvalstoffendienst. Het benodigde Groen gasstation dat daarvoor gebouwd moet worden bevindt zich nu nog in de vergunningenprocedure. Komende zomer wordt deze aanbesteed."
Zie ook: http://www.energiefabriek.com/
Volg ons op Twitter: @energiepodium