Greenpeace krabt zich achter de oren over nieuw Energieakkoord
Het is niet echt de ‘talk of the
town', maar in Energieland wordt al minstens een jaar lang druk gespeculeerd
over de levensvatbaarheid van een nieuw Energieakkoord. De breed gedragen
conclusie van de tussenevaluatie van het huidige akkoord, dat behoudens de
ambitie voor wind op zee tot 2020 loopt, was immers redelijk positief: Door het
bieden van meer lange termijn zekerheid over het beleid, is de broodnodige
investeringszekerheid geboden aan burgers en bedrijven. Hoewel we de doelen nog
niet helemaal halen, zijn we verder gekomen met schone energie en besparing dan
zonder akkoord.
Gemopper op het Energieakkoord was er de afgelopen jaren ook. Met name uit
de Kamer en niet in de laatste plaats van D66, de partij die het meest trots
zegt te zijn op de klimaat- en energieparagraaf uit het regeerakkoord. Stientje
van Veldhoven èn Alexander Pechtold hebben meer dan eens gezegd, dat de Kamer door
dat akkoord te weinig invloed had op het energiebeleid. Ik heb dat altijd een
beetje curieus Calimero-verwijt gevonden, want uiteindelijk heeft de Kamer
altijd het laatste woord.
Motie Samsom/Verburg
““Kan er bijvoorbeeld nog afgesproken worden om kolencentrales eerder dan in 2030 te sluiten? Of om de overspannen verwachtingen rond CO2-opslag te temperen?””
Anders dan de vorige, weet de
nieuwe regering het al zeker: "Er komt een nationaal Klimaat- en
energieakkoord". Kennelijk heeft D66 haar reserves laten varen, maar slaan de
sociaal-liberalen en hun coalitiepartners hier niet een beetje door? Het is
natuurlijk fijn dat de overheid de noodzaak inziet van de steun van derden bij
het energiebeleid, maar maatschappelijke akkoorden hebben de neiging zich niet
per decreet te laten sluiten. Een akkoord heeft immers pas kans van slagen, als
partijen die meedoen er het nut van inzien. Laten we wel wezen: je committeert
je pas aan overheidsbeleid, als het naar jouw smaak iets oplevert, wat je
zonder die steun niet gekregen had.
Dichtgetimmerd
Een maatschappelijk akkoord is
pas interessant als je samen verder kunt komen, dan alle delen afzonderlijk.
Dat kan lukken, zoals in het vorige akkoord rond wind op zee, maar wordt juist
lastiger naarmate de politiek de keuzeruimte verder dicht timmert. Zeker, veel
van de plannen moeten nog verder uitgewerkt worden. Maar kan er bijvoorbeeld nog
afgesproken worden om kolencentrales eerder dan in 2030 te sluiten? Of om de
overspannen verwachtingen rond CO2-opslag te temperen? En de
ambities voor schone energie op te schroeven? En is elke onderhandelende partij
dan gelijkwaardig, of zijn sommige dieren op de boerderij net wat gelijker dan
anderen, om met George Orwell te spreken? De zinsnede over de kolenexit dat
‘met de sector afspraken zullen worden gemaakt over het tijdspad' stelt daarbij
niet gerust.
Tekenen bij het kruisje
De uitnodiging is nog niet
binnen, maar wij bij Greenpeace zullen ons flink achter de oren krabben of de
strijd tegen klimaatverandering baat heeft bij een akkoord dat qua contouren
kennelijk al af is. Grote vraag daarbij is ook wat nu precies de ambitie is. 49%
reductie is immers niet genoeg voor het halen van de doelen van Parijs. 55% komt
al dichter in de buurt. Hoe dan ook, in tekenen bij het kruisje zijn wij niet
zo erg in geïnteresseerd.
Joris Wijnhoven is
Campagneleider klimaat en energie bij Greenpeace. Op Twitter is hij actief
onder @JorisW_GP