China zegt de coronacrisis onder controle te hebben en levert nu hulp aan landen in Europa. De boodschap is duidelijk: Amerika toont in deze zware tijden geen leiderschap, maar China wel. Dat biedt de mogelijkheid om af te rekenen met president Trump. Die startte immers een handelsoorlog tegen China, maar maakt momenteel geen sterke indruk als crisisbeheerser. Ook blijkt hij in deze crisis niet tot mondiaal leiderschap in staat.
Net als voor China, biedt de coronacrisis ook voor Rusland de mogelijkheid om rekeningen met Trump te vereffenen. Als het aan Poetin ligt, wordt Trump gestraft voor de sancties die hij de afgelopen jaren heeft opgelegd. Hoe? Met lage olieprijzen die Amerikaanse schalieolieproductie schaden. De profijtelijke productie van schalieolie in Noord-Amerika eist namelijk een opbrengst van ongeveer 40 dollar per vat. Slechts 16 producenten zijn in staat om met een prijs van 35 dollar per vat renderend te werken.
“Dat de olieprijzen laag zijn en voorlopig blijven, is inmiddels wel duidelijk”
Dat die prijzen laag zijn en voorlopig blijven, is inmiddels wel duidelijk. De vraag is door de crisis ingestort. Er wordt nauwelijks meer gevlogen en fabrieken liggen stil. De situatie wordt voor Trump dan inderdaad nijpend. De benchmark voor zijn succes zijn de beurskoersen gekoppeld aan de bedrijfswinsten en de werkgelegenheid. Maar nu stort alles in. Terecht, en mogelijk met groot leedvermaak constateerde Dmitry Peskov, de woordvoerder van het Kremlin, dat de enorme Amerikaanse olie-industrie door de lage prijzen nu in zwaar weer verkeert.
Hoe Trump gaat reageren is nog onzeker. Enerzijds is Amerika het land van de vrijemarkteconomie; anderzijds moet de president zijn land redden en kan hij niet toestaan door Rusland te worden vernederd. Het schijnt dat Trump aan nieuwe sancties denkt. Tegelijkertijd overweegt de Railway Commission of Texas, die gek genoeg ook de energie-industrie reguleert, een productiebeperking. Maar die route wordt weer door de lobby van het American Petroleum Institute verworpen.
“De Saoediërs spelen hoog spel door te doen wat Rusland wil, namelijk 2,6 miljoen vaten per dag meer produceren”
Het is de vraag of Poetin in zijn sloopwerkzaamheden slaagt. Amerika is een supermacht; Rusland niet. Bovendien voert Poetin een tweefrontenoorlog. Hij wil een hogere productie en een lagere prijs; Saoedi-Arabië wil het omgekeerde. Poetin is geobsedeerd door Trump; Mohammed Bin Salman door het wegvallen van de vraag. En beide zijn eigengereide leiders die het woord nederlaag niet kennen. Dit leidde tot een clash.
De Saoediërs spelen hoog spel door te doen wat Rusland wil, namelijk 2,6 miljoen vaten per dag meer produceren. Het venijn zit echter in de toezegging om tegelijkertijd Europa, Ruslands belangrijkste exportmarkt, een korting aan te bieden. Rusland moet zo op de knieën worden gedwongen en alsnog met beperking van de productie akkoord gaan. Maar het Kremlin deed dat niet. Rusland wil wraak.
“De sloop van Amerika mag dus wat kosten”
In Russische ogen zijn de Amerikaanse sancties niet bedoeld om Rusland te straffen voor zijn escapades in Oekraïne en de annexatie van de Krim. Ook verwerpt Poetin Trump’s argument dat Nordstream 2 wordt geboycot omdat daarmee gas wordt geïmporteerd uit een land waartegen de NAVO zich moet verdedigen. Nee, de sancties zijn volgens Poetin alleen maar bedoeld om zijn olie-industrie te treffen en die van Amerika te bevoordelen. Dus moeten lage prijzen Trump een lesje leren.
Poetin speelt daarmee wel een potje Russische roulette. Lage olieprijzen hebben Rusland al in 2016 in financiële problemen gebracht. Inmiddels zijn door de hoge olieprijzen de oorlogskassen weer gevuld. Daarom kon de minister van financiën aankondigen 150 miljard dollar voor schadebeperking uit die kassen te halen om dat zes tot tien jaar te kunnen volhouden. De sloop van Amerika mag dus wat kosten. Dat mag zo zijn, maar tevens weten we dat beleid dat louter door rancune is ingegeven irrationeel is en het zicht op de werkelijkheid vertroebelt. Dit levert grote risico’s op voor een land dat gelijktijdig ook tegen Saoedi-Arabië vecht, niet immuun voor de coronacrisis is en dat voor 68% van zijn exporten op olie en gas drijft.
--------------
Foto credit: Daniel Olah on Unsplash