Column
Gertjan Lankhorst, CEO GasTerra "Laat de markt de effectiefste maatregelen
kiezen"
Het gerenommeerde Britse weekblad The Economist wijdde
onlangs een artikel aan de elektrische auto. Het was geen positief verhaal. Aan
de hand van de ervaringen in Californië, dat enkele jaren geleden vol inzette
op het bevorderen van elektrisch vervoer, concludeert het blad dat de
wettelijke regelingen en miljoenen subsidies die de elektrische auto tot een
geduchte concurrent van de benzineauto hadden moeten maken, niet het gewenste
effect hebben gehad.
Het verhaal bevat een verzuchting die mij uit het hart is gegrepen. "Subsidies
(voor de makers van elektrische auto's en accu's) hebben weinig zin. Als
regeringen emissies willen terugdringen, kunnen ze beter, bijvoorbeeld, mensen betalen om hun huizen te isoleren." En: "het verstandigste
wat politici kunnen doen, is emissienormen vaststellen en het risico door
zakenmensen laten dragen. Waar dat geprobeerd is -in Europa, Amerika, Japan en,
recentelijk, China - hebben autofabrikanten gemord, maar uiteindelijk
gereageerd door meer efficiency uit de honderd jaar oude interne
verbrandingsmotor te persen." Aldus The Economist.
Het woord is gevallen: efficiency. Besparing op energie door er doelmatiger mee
om te gaan, is op korte en middellange termijn superieur aan welke andere
maatregel dan ook die het energie- en klimaatvraagstuk moeten helpen oplossen.
De schoonste energie is niet-gebruikte energie. Iets duurzamers weet ik niet te
verzinnen.
Het is in dit licht verbazingwekkend dat er verhoudingsgewijs zo weinig werk
van energiebesparing wordt gemaakt. Er valt hier een wereld te winnen. Hans
Altevogt van Greenpeace legt elders op Energiepodium de
vinger op de zere plek: "Jaarlijks gooien we in Nederland aan restwarmte
nog steeds het equivalent van maar liefst 15 miljard m3
aardgas onbenut weg. Een derde van al ons nationale gasverbruik. Bij
fossiele stroomproductie blijkt dat slechts 20-30 procent van de energie-input in
elektriciteitscentrales nuttig wordt gebruikt door de afnemers. De
rest wordt in de productieketen als warmte geloosd naar lucht of water en
verspild door eindgebruikers." Daar kunnen we de transportketen nog aan
toevoegen, een extra reden waarom decentrale energieproductie zo interessant
is.
De aanbeveling die Altevogt hier vervolgens aan verbindt - kunstmatig creëren
van energieschaarste - is echter de mijne niet. Energieschaarste jaagt de kosten
omhoog, is dus economisch helemaal niet aantrekkelijk en treft uiteindelijk de
zwaksten.
Er zijn slimmere manieren om het probleem van de energieverspilling aan te pakken. Dat kun je doen door een andere vorm van schaarste te creëren: CO2-schaarste. Het veelbesproken Europese emissiehandelssysteem ETS kan daarvoor - mits effectief hervormd - een bruikbaar middel zijn, maar er is meer nodig. Denk aan uitbreiding van het ETS naar sectoren die er nu nog niet onder vallen (eindgebruikers), zoals bepleit in de studie die CE Delft onlangs uitvoerde naar de mogelijkheden van energiebesparing. Het voordeel van deze aanpak is dat de markt wordt gedwongen de effectiefste maatregelen te kiezen. Hoe ze dat doen is hun zaak. Door hernieuwbare energie in te kopen, energie-efficiëntie te bevorderen, of groencertificaten te verwerven, ze mogen het helemaal zelf bepalen.
Energie-efficiëntie levert daarbij zoals gezegd het meeste op en is dus de beste garantie voor bedrijfscontinuïteit. Zoals die autofabrikanten na enig tegenstribbelen uiteindelijk ook begrepen.
Volg ons op Twitter: @energiepodium