Zoeken

Beleid tegen klimaatverandering slecht voor luchtkwaliteit

Herman Vollebergh, Senior onderzoeker PBL: "Belast stroomproductie meer"

Beleid dat klimaatverandering tegen moet gaan, zorgt soms voor een verslechtering van de luchtkwaliteit. Daarvoor waarschuwt Herman Vollebergh, onderzoeker bij het Planbureau voor de Leefomgeving. "De subsidiëring van biomassa is een goed voorbeeld", zegt hij. Biomassa kan zo goed als klimaatneutraal gekweekt worden. "Maar bij de verbranding komt veel NOx en fijnstof vrij. Dat kan zorgen voor smog en gezondheidsklachten."

Bij diesel speelt volgens Vollebergh een vergelijkbaar fenomeen. "Diesel is minder belastend van het klimaat dan benzine, maar dieselmotoren stoten veel meer NOx en fijnstof uit. Daarom is het raar dat de overheid diesel minder belast dan benzine."

““Bij dezelfde inkomsten winnen we veel als we consumptie minder en productie meer gaan belasten””

Nederland koploper energiebelasting
Energiebelasting op aardgas, elektriciteit en motorbrandstoffen is een van de speerpunten van het klimaatbeleid. Het zorgt voor het terugdringen van emissies en genereert tegelijkertijd aanzienlijke inkomsten voor onze schatkist. Met tien procent van alle belastinginkomsten is Nederland hierin wereldwijd koploper. Volgens Vollebergh zal het Rijksbeleid echter een omslag in de belastingstructuur moeten maken, wil het op de lange termijn robuust en uitvoerbaar blijven.

"Bij dezelfde inkomsten winnen we veel als we consumptie minder en productie meer gaan belasten", stelt hij in een recent rapport ‘Fiscale vergroening: uitdagingen voor de belastingen op energie'. Ook belast Nederland vooral indirect verbruik. Vollebergh: "Terwijl grootverbruikers weinig energiebelasting betalen of zelfs vrijstelling krijgen, belasten we consumenten meer dan gemiddeld."

Kolenbelasting

De kolenbelasting zou volgens het Planbureau niet moeten worden afgeschaft, in tegenstelling tot wat het SER Energieakkoord vorig jaar heeft voorgesteld. "Dat instrument is efficiënter voor het milieu dan belasting op elektriciteit", zegt de auteur. "Misschien moeten we kijken naar Engeland. Dat heeft een belasting op energie ingevoerd waarmee tegelijk een vloer onder de CO2-prijs wordt gelegd."

Gunstiger salderen

Als Nederland meer op productie in plaats van consumptie zou gaan belasten, wordt de belasting op elektriciteit lager (en die op aardgas hoger). Daardoor valt ook het plaatje voor de kosten van salderen gunstiger uit. Van die regeling maken steeds meer particulieren met PV-panelen gebruik. "Hoge subsidies op wind- en zonnestroom worden dan lager. Daardoor valt de vergoeding voor salderen lager uit. Maar omdat het energietarief dan ook daalt, gaat dit niet ten koste van de consument."

Het PBL-rapport ‘Fiscale vergroening: uitdagingen voor de belastingen op energie' zal dit najaar in de Tweede Kamer door de staatssecretaris worden behandeld.